STI x SCP

ระบบการจัดการขยะมูลฝอยชุมชน (municipal solid waste management: MSWM) ที่ไม่ถูกหลักสุขาภิบาลและไม่มีประสิทธิภาพเป็นปัญหาท้าทายที่ต้องได้รับการแก้ไข โดยทั่วไปในเขตเมือง สถานที่กำจัดขยะที่ไม่ถูกหลักสุขาภิบาลมักก่อให้เกิดปัญหา เนื่องจากพื้นที่ที่มีอยู่อย่างจำกัดและความสามารถในการกำจัดของเสียเพื่อรองรับประชากรที่เพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว ทำให้ผู้อยู่อาศัยในเขตเมืองมีความเสี่ยงในการสัมผัสกับสารปนเปื้อนที่ปล่อยออกมาจากการกำจัดขยะมูลฝอยนั้นมากขึ้น ความเสี่ยงจากการจัดการขยะมูลฝอยชุมชนที่ผู้อยู่อาศัยในเขตเมืองประสบ มีสาเหตุมาจาก ในประเทศกำลังพัฒนา การจัดการขยะมูลฝอยชุมชนส่งผลให้มูลค่าทรัพย์สินลดลงและสร้างภาระทางการเงินแก่ประชากรในท้องถิ่นในแง่ของค่าใช้จ่ายด้านสุขอนามัยที่สูงขึ้น เพื่อแก้ไขปัญหานี้ จำเป็นต้องเพิ่มความเป็นธรรมด้านสิ่งแวดล้อม (environmental justice) เป็นหนึ่งในเป้าหมายเชิงกลยุทธ์เพื่อทำให้บรรลุผลสำเร็จ โดยอ้างถึงแนวคิดที่ว่าผู้อยู่อาศัยในชุมชนทั้งหมดต้องได้รับการปกป้องจากความเครียดอันเนื่องจากสิ่งแวดล้อมที่มากเกินไปหรือไม่ได้สัดส่วน และจำเป็นต้องประเมินความสามารถของแต่ละชุมชนในการทนต่อผลกระทบด้านสิ่งแวดล้อมที่ไม่เอื้ออำนวย ความพยายามที่จะแก้ไขปัญหาเหล่านี้มักต้องใช้งบประมาณจำนวนมากในการปรับปรุงโครงสร้างพื้นฐานและบริการด้านสุขอนามัย ความต้องการทางการเงินอาจทำให้ชุมชนมีงบประมาณไม่เพียงพอ และไม่สามารถรวบรวมและกำจัดขยะมูลฝอยในชุมชนได้อย่างเหมาะสม ทำให้สุขภาพของประชาชนในท้องถิ่นและสิ่งแวดล้อมถดถอยลง ดังนั้น การจัดการขยะมูลฝอยชุมชนที่ยั่งยืนจึงต้องรวมประเด็นสำคัญทางเศรษฐกิจ สิ่งแวดล้อม และสังคมอยู่ในแผนการตัดสินใจเชิงกลยุทธ์ การจัดตั้งระบบจัดการขยะมูลฝอยชุมชนที่ยั่งยืนนั้นขึ้นอยู่กับขั้นตอนการออกแบบโครงข่ายและการวางแผนการขนส่ง การเลือกพื้นที่ที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมจำเป็นต้องมีการวิเคราะห์ความเหมาะสมของที่ดินอย่างรอบคอบ ปฏิสัมพันธ์ระหว่างสถานจัดการกับชุมชนท้องถิ่น รวมถึงปัจจัยทางภูมิศาสตร์ อุทกวิทยา และเศรษฐกิจสังคมจำเป็นต้องนำมาพิจารณาด้วย ด้วยเหตุนี้จึงเป็นที่มาของการศึกษา “Multiobjective Optimization Model for Sustainable Waste Management Network Design” โดย ผศ. ดร.สัณห์ โอฬาพิริยกุล ดร.วรุธ ปานนักฆ้อง วฤทธิ์ คชาปัญญา และ

ปริมาณการใช้ไฟฟ้าของประเทศไทยปี พ.ศ. 2556 ในทุกภาคส่วนอยู่ที่ประมาณ 164,341 กิกกะวัตต์-ชั่วโมง (GWh) แบ่งเป็น ภาคที่อยู่อาศัย 37,657 กิกกะวัตต์-ชั่วโมง ภาคบริการทั่วไปขนาดเล็ก 18,374 กิกกะวัตต์-ชั่วโมง ภาคธุรกิจ 30,413 กิกกะวัตต์-ชั่วโมง ภาคอุตสาหกรรม 72,536 กิกกะวัตต์-ชั่วโมง ภาครัฐและองค์กรไม่แสวงหาผลกำไร 149 กิกกะวัตต์-ชั่วโมง ภาคเกษตรกรรม 354 กิกกะวัตต์-ชั่วโมง การใช้งานอื่น ๆ 2,479 กิกกะวัตต์-ชั่วโมง และการให้บริการโดยไม่คิดเงิน 2,379 กิกกะวัตต์-ชั่วโมง ปริมาณการใช้เชื้อเพลิงในการผลิตไฟฟ้าทั้งหมดมาจากก๊าซธรรมชาติ 412,701.72 ล้านลูกบาศก์ฟุต น้ำมันเตา 316.82 ล้านลิตร ลิกไนต์ 16.88 ล้านตัน และน้ำมันดีเซล 60.35 ล้านลิตร ความต้องการไฟฟ้าในประเทศไทยเพิ่มขึ้นทุกปี และคาดการณ์ว่าจะเพิ่มขึ้นเป็น 346,767 กิกกะวัตต์-ชั่วโมง ในปี พ.ศ. 2573 กระทรวงพลังงานได้มีนโยบายพัฒนาพลังงานหมุนเวียน (renewable energy:

การเติบโตทางเศรษฐกิจของประเทศไทยส่งผลให้การผลิตและการบริโภคพลาสติกเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่องในช่วงหลายปีที่ผ่านมา ผลพวงจากการผลิตและการบริโภคทำให้ขยะพลาสติกเพิ่มขึ้น ก่อให้เกิดปัญหาการจัดการขยะของประเทศตามมา ในช่วงปี พ.ศ. 2546-2556 ปริมาณขยะเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง จาก 14.32 ล้านตันต่อปี เป็น 26.77 ล้านตันต่อปี เกือบ 1 ใน 5 เป็นขยะพลาสติก โดย 80% ของขยะพลาสติกมาจากบรรจุภัณฑ์ที่ถูกทิ้งหลังการบริโภค หน่วยงานรัฐจัดการขยะเหล่านี้ด้วยการฝังกลบ ซึ่งการดำเนินการดังกล่าวก่อให้เกิดปัญหาต่อเนื่อง อีกทั้งปริมาณขยะพลาสติกที่เพิ่มสูงขึ้นไม่เพียงแต่ทำให้ต้นทุนการเก็บรวบรวมขยะสูงขึ้นเท่านั้น แต่ยังเพิ่มภาระแก่งบประมาณรัฐด้วย จากที่กล่าวมาข้างต้น หากไม่มีแผนการจัดการขยะที่เหมาะสม ประเทศไทยจะประสบปัญหาสิ่งแวดล้อมที่รุนแรงในอนาคตอันใกล้อย่างแน่นอน แหล่งที่มาหลักของขยะพลาสติกในประเทศไทยมาจาก 2 แหล่ง คือ จากกระบวนการอุตสาหกรรมและการบริโภคในครัวเรือน โดยขยะพลาสติกเหล่านี้สามารถนำมาใช้ประโยชน์ได้ผ่านการใช้ซ้ำ (reuse) การรีไซเคิล (recycle) และการเปลี่ยนขยะเป็นพลังงาน (waste to energy) ดังนั้น การจัดการของเสียแบบบูรณาการจึงเป็นการผสมผสานด้านเทคนิค ประกอบด้วย 4 ขั้น คือ การลดขยะที่แหล่งกำเนิด/การใช้ซ้ำ การรีไซเคิล การผลิตปุ๋ยหมัก และการเปลี่ยนขยะเป็นพลังงาน การวิเคราะห์การไหลของวัสดุ (material flow analysis

แนวคิดเกี่ยวกับการบูรณาการโซ่อุปทานสีเขียว (green supply chain integration หรือ GSCI) มาจากการจัดการโซ่อุปทานสีเขียว (green supply chain management หรือ GSCM) และการบูรณาการโซ่อุปทาน (supply chain integration หรือ SCI) โดยหลักปฏิบัติของ GSCM เป็นแนวคิดที่ค่อนข้างกว้าง และถูกนำมาใช้ในการจัดการประเด็นด้านสิ่งแวดล้อมของห่วงโซ่อุปทาน จึงได้มีการประยุกต์ใช้ SCI ซึ่งเป็นแนวคิดที่มีความมุ่งเน้นมากขึ้นเพื่อพัฒนาแนวคิด GSCM โดยให้เหตุผลว่า “อาจช่วยให้เรามีความเข้าใจที่ดีขึ้นเกี่ยวกับแนวทางปฏิบัติที่ทำให้ห่วงโซ่อุปทานมีความยั่งยืนมากขึ้นและช่วยประเมินผลกระทบของกิจกรรมดังกล่าวต่อการดำเนินงานด้านความยั่งยืน” SCI เป็นแนวคิดพื้นฐานของการจัดการห่วงโซ่อุปทาน ซึ่งแสดงให้เห็นถึงแนวทางความร่วมมือเชิงกลยุทธ์เพื่อปรับปรุงการดำเนินงานผ่านกลไกการบูรณาการ (เช่น การจัดลำดับขั้น การแบ่งปันข้อมูล และการร่วมมือกัน) ซึ่งอยู่ภายในการบูรณาการภายในองค์กรและแนวทางปฏิบัติระหว่างองค์กร นวัตกรรมสีเขียว (green innovation) เกี่ยวข้องกับการใช้เทคโนโลยี กลยุทธ์ และระบบการจัดการด้านสิ่งแวดล้อม เพื่อลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมโดยลดการใช้ทรัพยากรและการปล่อยมลพิษ ซึ่งจำเป็นต้องมีการปรับเปลี่ยนการออกแบบผลิตภัณฑ์และ/หรือกระบวนการที่มีอยู่เพื่อลดผลกระทบด้านลบต่อสิ่งแวดล้อมที่เกิดขึ้นในระหว่างขั้นต่าง ๆ ของวงจรชีวิตผลิตภัณฑ์ (product life cycle) นวัตกรรมสีเขียวที่จำเป็นต้องมีการออกแบบผลิตภัณฑ์ใหม่อาจทำให้สำเร็จได้ยาก หลายบริษัทอาจมีความยินดีมากกว่าที่จะนำนวัตกรรมสีเขียวมาใช้ในแง่ของการเปลี่ยนแปลงเฉพาะกระบวนการผลิตและโลจิสติกส์โดยไม่มีการออกแบบผลิตภัณฑ์ใหม่ เป็นที่ถกเถียงกันว่าการลงทุนในนวัตกรรมผลิตภัณฑ์สีเขียว หรือนวัตกรรมกระบวนการสีเขียว