Policy x Health

ชวนอ่านงานวิจัย “ประเมินผลมาตรการเฝ้าระวัง ป้องกัน และควบคุมโรคไข้หวัดใหญ่ ของสถานบริการสาธารณสุข ระดับประเทศ ปี 2558” โดย รศ. ดร.สิริมา มงคลสัมฤทธิ์ คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ และคณะ  ภายใต้การสนับสนุนของกรมควบคุมโรค ดำเนินงานผ่านสำนักงานศูนย์วิจัยและให้คำปรึกษาแห่งมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ (TU-RAC) โรคติดต่ออุบัติใหม่ในปัจจุบัน นับเป็นปัญหาสำคัญทางสาธารณสุขที่ควรให้ความสนใจ เนื่องจากโรคมีความซับซ้อนและสามารถส่งผลกระทบรุนแรงทั่วโลก โดยช่วง 3 ทศวรรษที่ผ่านมา มีโรคติดเชื้อเกิดขึ้นใหม่แทบทุกปี ได้แก่ โรคซาร์ส โรคไข้หวัดนก โรคไข้หวัดใหญ่ 2009 การแพร่ระบาดของโควิด-19 และโรคติดเชื้อไวรัสอีโบลา ซึ่งส่วนใหญ่มีสาเหตุมาจากสัตว์หรือสัตว์ป่า และมีปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิดโรค ได้แก่ การเคลื่อนย้ายของประชากรการเดินทาง ติดต่อการค้าระหว่างประเทศ ความชุกชุมของสัตว์พาหะนำโรค การขาดความรู้ความเข้าใจ และความตระหนักในการป้องกัน ควบคุมโรคของประชาชนการปฏิบัติตนไม่ถูกต้องตามหลักสุขอนามัย และหากเกิดขึ้นแล้วอาจระบาดไปอย่างกว้างขวางและรวดเร็วส่งผลกระทบทั้งด้านสุขภาพ เศรษฐกิจและสังคม เช่นนั้นแล้ว ทุกภาคส่วนโดยเฉพาะกระทรวงสาธารณสุข จึงจำเป็นต้องมีการประเมินการดำเนินงานป้องกัน ควบคุมโรค สำหรับเตรียมการเฝ้าระวัง และเตรียมความพร้อมรองรับการระบาดของโรคไข้หวัดใหญ่ อย่างมีประสิทธิภาพ ซึ่งกระทรวงสาธารณสุข ได้กำหนดมาตรการในการดำเนินการเฝ้าระวัง ป้องกัน ควบคุมโรคไข้หวัดใหญ่ อาทิ

ชวนอ่านงานวิจัย “ส่งเสริมการมีรายได้และการมีงานทำของผู้สูงอายุ ตามนโยบายประชารัฐเพื่อสังคม (E6)” ผศ. ดร.ศุภชัย ศรีสุชาติ และคณะ คณะเศรษฐศาสตร์  มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ เสนอต่อกองส่งเสริมศักยภาพผู้สูงอายุ กรมกิจการผู้สูงอายุ กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ โดยสถาบันเสริมศึกษาและทรัพยากรมนุษย์ สำนักงานศูนย์วิจัยและให้คำปรึกษาแห่งมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ปัจจุบัน ประเทศไทยกลายเป็นสังคมผู้สูงอายุ โดยมีประชากรที่อายุตั้งแต่ 60 ขึ้นไปถึง 10 กว่าล้านคน คิดเป็นร้อยละ 15.82 ของประชากรทั้งหมด ขณะที่ คาดการณ์ว่าจะมีประชากรที่เคลื่อนไปเป็นผู้สูงอายุในช่วง 10 ปีข้างหน้าอีกประมาณ 9.2 ล้านคน คิดเป็นร้อยละ 14.23 ของประชากรทั้งหมด รวมถึงที่ผ่านมา การมีอัตราการเกิดที่ลดลง โดยจากการคาดการณ์พบว่า สามปีให้หลังมานี้ประเทศไทย มีประชากรอายุมากกว่า 60 ปีขึ้นไปมากกว่าประชากรวัยเด็กที่อายุต่ำกว่า 15 ปี  ซึ่งในปี 2564 คาดว่าไทยจะเข้าสู่สังคมสูงอายุอย่างสมบูรณ์ และในปี 2574 ประเทศไทยจะเข้าสู่สังคมสูงวัยระดับสุดยอด คือ ประชากรอายุ 60 ปีขึ้นไปมีสัดส่วนสูงถึงร้อยละ 28 ของประชากรทั้งหมด 

ชวนอ่านงานวิจัย “ศึกษาและพัฒนาแนวทางในการส่งเสริมการใช้ยานยนต์ไฟฟ้า (Electric Vehicles)” โดย ผศ.ดร.ภูรี สิรสุนทร คณะเศรษฐศาสตร์  มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ และคณะ ภายใต้การสนับสนุนของสำนักงานนโยบายและแผนพลังงาน ดำเนินงานผ่านสถาบันวิจัยและให้คำปรึกษาแห่งมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ (TU-RAC)  ‘ยานยนต์’ และ ‘พลังงาน’ ในภาคขนส่งเป็นสินค้าประกอบกัน นโยบายของภาครัฐไม่ว่าจะเป็นนโยบายอุตสาหกรรม นโยบายคมนาคม นโยบายพลังงานในภาคขนส่ง โดยเฉพาะโครงสร้างราคาพลังงานส่งผลกระทบโดยตรงต่อการเลือกใช้ยานยนต์และการใช้พลังงานในภาคขนส่งทางถนนและการกำหนดทิศทางในการพัฒนาอุตสาหกรรมยานยนต์และชิ้นส่วนรวมทั้งภาคขนส่งและภาคพลังงานอีกด้วย  รัฐบาลโดยกระทรวงพลังงาน ได้ตระหนักถึงสถานการณ์การใช้พลังงานในภาคขนส่งของประเทศไทย จึงได้วางแผนอนุรักษ์พลังงานมาอย่างต่อเนื่องเพื่อส่งเสริมให้เกิดการประหยัดการใช้พลังงาน ซึ่งหนึ่งในแนวทางที่ส่งเสริมให้เกิดการประหยัดพลังงานในภาคขนส่ง คือ การนำ ‘ยานยนต์ไฟฟ้า’ (electric vehicle : EV) มาใช้แทนยานยนต์ที่ใช้เชื้อเพลิงฟอสซิลซึ่งเป็นส่วนหนึ่งที่ก่อให้เกิดมลพิษทางอากาศ โดยการนำยานยนต์ไฟฟ้ามาใช้เชื่อมต่อและประกอบกันกับการขนส่งในระบบราง จะช่วยลดการเกิดมลพิษทางอากาศที่เกิดจากการเผาไหม้เชื้อเพลิงฟอสซิลอีกด้วย เพื่อช่วยเพิ่มบทบาทของระบบรางในการเพิ่มประสิทธิภาพการใช้ยานยนต์และพลังงานให้เพิ่มมากขึ้น ผศ. ดร.ภูรี และคณะ ได้ดำเนินการวิจัยงานวิจัยข้างต้น ภายใต้เงื่อนไขอย่างเหมาะสมในการเพิ่มโอกาสในการพัฒนาอุตสาหกรรมยานยนต์ไฟฟ้าและชิ้นส่วนต่อไปได้ในอนาคต ผ่านการเก็บข้อมูลในเขตกรุงเทพมหานครและปริมณฑล  จึงนับว่าเป็นงานวิจัยที่มีความเกี่ยวข้องกับเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน 4 เป้าหมาย ได้แก่ เป้าหมายที่ 3 สุขภาพและความเป็นอยู่ที่ดี เป้าหมายที่ 7 พลังงานสะอาดที่เข้าถึงได้ เป้าหมายที่ 9 อุตสาหกรรม นวัตกรรม

ชวนอ่านงานวิจัย “มาตรการกลไกป้องกันการละเมิดสิทธิผู้สูงอายุ” โดย รศ. ดร.เดชา สังขวรรณ วิทยาลัยสหวิทยาการ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ เผยแพร่ผ่านสถาบันวิจัยและให้คำปรึกษาแห่งมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ (TU-RAC)  ภายใต้การสนับสนุนของมูลนิธิสถาบันวิจัยและพัฒนาผู้สูงอายุไทย (มส.ผส.) และสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) ปัจจุบัน สังคมไทยได้ก้าวเข้าสู่สังคม ‘ผู้สูงอายุ’ จึงต้องเตรียมการรับมือกับปัญหาต่าง ๆ ที่อาจเกิดขึ้น โดยเฉพาะอย่างยิ่งสิทธิของผู้สูงอายุ เพราะเมื่อบุคคลเข้าสู่วัยสูงอายุ มักจะพบกับการเปลี่ยนแปลงทั้งทางด้านร่างกายและจิตใจ การเสื่อมถอยลงของร่างกายและจิตใจ ก่อให้เกิดภาวะการเจ็บป่วย เกิดปัญหาโรคเรื้อรังและนำไปสู่ภาวะการพึ่งพิงซึ่งโดยทั่วไปจะเกิดขึ้น ในช่วงอายุ 75-80 ปี ทำให้ผู้สูงวัยต้องปรับเปลี่ยนสถานภาพและบทบาททางสังคมจากผู้ที่เคยเป็น ‘ผู้ดูแล’ คนอื่นมาเป็น ‘ผู้พึ่งพา’ ซึ่งอาจให้นำมาสู่การถูกเอารัดเอาเปรียบได้โดยง่าย จึงได้มีการศึกษาวิจัยเชิงคุณภาพ  (qualitative research) จึงได้ทำการศึกษาสถานการณ์ปัญหาการละเมิดสิทธิต่อผู้สูงอายุ รวมถึงมาตรการกลไกในการป้องกัน เพื่อเป็นข้อมูลในการดำเนินการวางแผนต่อไป จากงานวิจัยข้างต้น เพื่อศึกษามาตรการกลไกป้องกันการละเมิดสิทธิผู้สูงอายุ ได้อย่างรอบด้านและเข้าใจถึงสถานการณ์ที่เกิดขึ้นของประเทศไทย รศ. ดร.เดชา ได้กำหนดวัตถุประสงค์ 3 ประการ ดังนี้ จากข้อมูลงานวิจัยดังกล่าว เพื่อให้ดำเนินการรวบรวมข้อมูลเกี่ยวกับมาตรการกลไกป้องกันการละเมิดสิทธิผู้สูงอายุ จึงกำหนดวิธีการวิจัย โดยการประชุมสนทนากลุ่ม (focus group)